İslam Kütüphanesi

Prof Ortaylı, son zamanlarda yayınlanan Sultanlı romanlara dikkat çekti
İlber OrtaylıHürrem SultanNakşidil SultanOsmanlı romanlarıOsmanlı SarayıSafiye SultanTarihi romanlar

Son yıllarda birbiri ardına yayınlanan “Safiye Sultan”, “Nakşidil Sultan”, “Hürrem Sultan” gibi romanları değerlendiren Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. İlber Ortaylı, özellikle yabancı kadın yazarların kaleme aldığı bu romanları, “ikinci sınıf yazarların yazdığı kötü romanlar” olarak nitelendirdi.

Tarihçiler, birbiri ardına yayımlanan ve özellikle Osmanlı Sarayı’nın gözdelerinin hayatlarını konu alan çeviri kitapların, tarihi gerçekleri yansıtmadığını belirterek, bunların tarih kitabı olarak görülmemesi gerektiğini bildirdiler. Ann Chamberlain’in yazdığı “Safiye Sultan”ın ilgi görmesi üzerine İnkılap Yayınevi “Safiye Sultan”ın ikinci ve üçüncü cildini de piyasaya sürdü. Safiye Sultan serisi, yaklaşık bir yılda toplam 180 bin sattı. Safiye Sultan’ın ardından, Margaret L. Law’un yazdığı “Nakşidil Sultan”, Catherine Clement’in yazdığı “Hürrem Sultan”, Solmaz Kamuran’ın yazdığı “Kiraze” okurla buluştu. Okurdan büyük ilgi gören kitaplardan “Kiraze” 1,5 ayda 15 bin, ve “Nakşidil Sultan” 5 ayda 8 bin sattı.

TARİH Mİ ROMAN MI?

Ünlü tarihçi Prof. Dr. Halil İnalcık, tarihi konu alan romanların önsözünde bu eserlerin “hayali” olup olmadığının belirtilmesi gerektiğini söyledi. Batıda “romansı tarih” adlı bir tür bulunduğunu anlatan Prof. Dr. İnalcık, bu türün geçmişte Türkiye’de de bir çok örneklerinin yer aldığını ve okuyuculardan büyük ilgi gördüğünü hatırlattı. Romansı tarih kitaplarının tarih kitaplarından ayırdedilmesi gerektiğine işaret eden Prof. Dr. İnalcık, bu türün edebi olduğunu ve belli bir kesime hitap ettiğini söyledi. Prof. Dr. İnalcık, “Bunlar edebi bir tür olarak sosyal ve sanat fonksiyonunu yerine getiriyor. Bu açıdan faydalıdır. Fakat bunu yazanlar, tarih yazdıkları iddiasına girerlerse o zaman yanlış yapmış olurlar ve okuyuculara yanlış bilgi vermiş olurlar” dedi.

Osmanlı Devleti’nin tartışılmaya başlamasından sonra Osmanlı’ya karşı toplumda bir merak uyandığına işaret eden Prof. Dr. İnalcık, bunun, bu tür kitapların okuyuculardan büyük ilgi görmesinin nedenlerinden biri olduğunu söyledi. Günümüzde Osmanlı’yı kötüleyen ya da göklere çıkaran ve yanlış bilgiler veren akımlar ortaya çıktığını ifade eden Prof. Dr. İnalcık, “Bu faydalı mı değil mi, karar vermek güçtür. Bir kere Osmanlı’yı daima kötüleyen bir akım vardı, onu düzeltmesi bakımından güzeldir, ama Osmanlı’yı idealize etmek ve bilhassa bugünkü Türkiye ile kıyaslamak doğru değildir” diye konuştu.

KÖTÜ ROMANLAR
Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. İlber Ortaylı da, özellikle yabancı kadın yazarların kaleme aldığı bu romanları, “ikinci sınıf yazarların yazdığı kötü romanlar” olarak nitelendirdi.

Bu kitapların tarihi gerçekleri yansıtmadığına dikkati çeken Prof. Dr. Ortaylı, bu yazarların Topkapı Sarayı’nı bile görmeden bu kitapları kaleme aldıklarını hatırlattı. Bu kitaplara konu olan haremin bir müessese olduğunu ve orada erkeklerin de bulunduğunu anlatan Prof. Dr. Ortaylı, bu tür kitapların hislerle değil, ilimle yazılması gerektiğini savundu. Prof. Dr. Ortaylı, şunları kaydetti: “Bu kitapların bir ikisine baktım, abuk sabuk, hiç tadı tuzu yok. Asıl tarihi romanlardaki bilgiye bak, havaya bak. Tarihi gerçek olmadığı bir yana, bir çoğu da ikinci sınıf yazarların yazdığı çok kötü romanlar. Herkes uyanık olsun.” Prof. Dr. Ortaylı, tarihi roman okumak isteyenlere L. Pierce’in “Harem”, Çağatay Uluçay’ın “Harem”, Reşat Ekrem Koçu’nun “Topkapı Sarayı”, Fuat Türkgeldi’nin “Gördüklerim İşittiklerim”, Leyla Saz’ın “Haremin İç Yüzü” adlı kitaplarını tavsiye ederek, bunların hem eğlenceli hem de ilmi çalışmalar olduğunu ifade etti.

ÇOK SATAN SULTANLAR

Ann Chamberlinn’in kaleme aldığı “Safiye Sultan”da Osmanlı hanedanının güçlü kadınlarından, 3. Murat’ın eşi Safiye Sultan’ın esir alınarak saraya getirilişi ve saraydaki günleri konu ediliyor. Catherine Clement’in yazdığı “Hürrem Sultan”da ise “Muhteşem” Kanuni Sultan Süleyman’ın bütün geleneklere ve kurallara karşı gelerek kendisini nikahlamasını sağlayan ve “sultan” olmayı başaran Hürrem Sultan’ın öyküsü anlatılıyor. Margaret L. Law’ın yazdığı “Nakşidil Sultan” adlı kitapta da, Osmanlı tarihinin çok tartışılan, en gizemli simalarından biri olan Nakşidil Sultan’ın onyedi yaşındayken Cezayirli korsanlarca esir alınıp İstanbul’a getirilmesi ve zarafetiyle zamanın padişahı I. Abdülhamit’i büyüleyerek sarayın bir numaralı kadını olması konu ediliyor.